Etanol, hava kirliliğini azaltmak ya da petrol ürünlerinin tüketimini azaltmak amacıyla, benzinle değişik oranlarda karıştırılarak kullanılabilen bir yakıttır. En yaygın uygulamalar E10 ya da E85 diye bilinen sırasıyla %10 ve %85 etanol içeren karışımlardır. Etanol çoğunlukla, şekerin ekmek mayası olarak bilinen Saccharomyces cerevisiae tarafından fermentasyon ortamında kullanılması sonucu elde edilir. Etanol basit olarak renksiz, berrak, yanıcı, oksijenlenmiş hidrokarbondur. Farklı içerikli biyokütleden elde edilebilen bir yakıttır ve bu biyokütleler, işlenmelerine ve uygulama farklılıklarına göre; şeker içeren hammadde, nişasta içeren hammadde ve lignoselülozik hammadde olarak sınıflandırılmaktadır.

Sorgum yüksek karbonhidrat içeriğine sahip olması nedeniyle en önemli etanol kaynaklarından biri olmaya başlamıştır. Sorgum nişastasının sindirilebilirliğinin düşük olması, mısıra kıyasla daha düşük etanol verimine sahip olmasına neden olmaktadır. Ayrıca tatlı sorgumdan elde edilen şeker, hektar başına yaklaşık 8.000 litre etanol üretimi sağlamaktadır. Bu değer mısırdan elde edilen etanolün iki katı, Brezilya’da üretilen ve 6.000 l/ha etanol üretimi sağlayan şeker kamışının yaklaşık %30 fazlasıdır. Bunun başlıca nedenleri nişasta ile protein arasındaki güçlü interaksiyon, sorgumun yüksek lif içeriği ve sorgumda bulunan tannin gibi bazı fenolik bileşiklerin, enzimleri inhibe etmesidir. Yüksek orandaki tannin, nişasta ve protein sindirilebilirliğinde yaklaşık %10’luk bir kayba neden olmaktadır. Bu etmenler doğal ve jelatinize olmuş nişastanın enzim hidrolizine duyarlılığını azaltmaktadır. Nişasta ve protein interaksiyonunu bozarak sorgum nişastasının etanole dönüşüm oranını artırabilmek amacıyla çeşitli ön işlemler uygulanmaktadır. Bu yöntemler öğütme, partikül küçültme gibi mekanik, kabuk soyma, buhar verme, radyasyon, sonikasyon ve ekstrüzyon gibi fiziksel, asit veya alkali hidrolizi gibi kimyasal, enzim hidrolizi, mikroorganizmalarla muamele gibi biyolojik metotları ve bunların kombinasyonlarını kapsamaktadır.

Bununla beraber depolama masraflarının yüksek oluşu ve yüksek şeker içeriğinden dolayı mikroorganizmalar tarafından bozulmaya müsait olması nedeniyle hasattan hemen sonra ve ılıman koşullarda sorgum nişastasının etanole dönüştürülmesi gerekmektedir.

KAYNAK: Tahıllardan Etanol Üretimi, Raciye MERAL & Gülşah SAYDAN KANBEROĞLU, Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Dergisi, 2012.